Το πιστωτικό γεγονός της Ελλάδας είναι πλέον γεγονός. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε το βράδυ της Παρασκευής, η ειδική επιτροπή της Διεθνούς Ένωσης Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγωγών (ISDA) αποφάσισε ομόφωνα πως η αναδιάρθρωση της Ελλάδας αποτελεί πιστωτικό γεγονός...
Η πρώτη λέξη στην οποία πρέπει να σταθούμε λίγο είναι η λέξη ‘αναδιάρθρωση’. Στην Ευρώπη η αναδιάρθρωση μετρά ως πιστωτικό γεγονός. Στις ΗΠΑ όχι. Κι αυτό σημαίνει πως η αγορά παραγώγων ήταν αρκετά τυχερή στην ελληνική περίπτωση. Αν τα βασικά έγγραφα των ελληνικών CDS ακολουθούσαν το αμερικανικό σχήμα δεν θα υπήρχε πιστωτικό γεγονός. Την κρίσιμη αυτή διάσταση των CDS την περιέγραψε ο εκπρόσωπος της ISDA Στιβ Κένεντι απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του Φέλιξ Σάλμον του πρακτορείου Ρόιτερ:
« Αν έχεις αγοράσει CDS και το συμβόλαιο δεν αναφέρει ότι η αναδιάρθρωση είναι πιστωτικό γεγονός, ακόμη κι αν ενεργοποιηθούν οι ρήτρες συλλογικής δράσης, η ασφάλεια δεν πρόκειται να πληρωθεί. Αυτό το ξέραμε από καιρό. Δεν επρόκειτο για έκπληξη». Και προσθέτει:
«Το θέμα για το αν μια αναδιάρθρωση χρέους είναι πιστωτικό γεγονός βρίσκεται υπό συζήτηση εδώ και 10 χρόνια. Με άλλα λόγια, όπου η αναδιάρθρωση δεν είναι ένα τυπικό πιστωτικό γεγονός – όπως συμβαίνει με τις αμερικανικές εταιρείες – οι αγοραστές ασφάλισης αγοράζουν τα CDS τους γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει ρήτρα αναδιάρθρωσης και ότι έχουμε πιστωτικό γεγονός μόνο σε πλήρη αδυναμία πληρωμής και χρεοκοπίας (σε ό,τι αφορά τις εταιρείες) και άρνηση του χρέους ή μορατόριουμ (σε ό,τι αφορά τα κράτη) και τα τιμολογούν ανάλογα».
Βεβαίως αυτό δεν είναι τόσο επίφοβο όσο φαίνεται σε πρώτη ματιά γιατί τα αμερικανικά ομόλογα περιλαμβάνουν ρήτρες συλλογικής δράσης και για να τροποποιήσεις τους όρους πληρωμής χρειάζεται η συμφωνία του 100% των πιστωτών. Έτσι ο κάτοχος CDS του αμερικανικού χρέους πρέπει να αγοράσει κι ένα αμερικανικό ομόλογο και έτσι να διασφαλίσει την πληρωμή του συμβολαίου.
Παρά ταύτα η όλη εποποιία των CDS στην Ελλάδα και σε άλλες περιπτώσεις έχει πολλά στοιχεία αβεβαιότητας. Ας δούμε τι αναφέρουν τα επίσημα κείμενα του ISDA στο κρίσιμο ερώτημα περί το «πώς θα γίνει η δημοπρασία εκκαθάρισης των CDS αν δεν υπάρχουν παλαιά ελληνικά ομόλογα επειδή θα έχουν ανταλλαγεί με καινούργια;».
«Η επιτροπή θα αποφασίσει εν τέλει ποιες υποχρεώσεις θα πληρωθούν σύμφωνα με τους ορισμούς των πιστωτικών προϊόντων για τη δημοπρασία εκκαθάρισης των CDS. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα έχει σε κυκλοφορία πολλά διαφορετικά ομόλογα. Δεν καλύπτονται όλα τα ελληνικά ομόλογα από τη χρήση των ρητρών συλλογικής δράσης. Επιπλέον, εκδίδονται νέα ομόλογα που θα μπορούσαν να ικανοποιούν τις απαιτήσεις της δημοπρασίας».
Με άλλα λόγια η αγορά των κρατικών CDS σαφώς και έχει υποστεί ένα πλήγμα, λέει η ISDA, αλλά τέλος πάντων κουτσά- στραβά θα γίνει η δουλειά και ποτέ δεν ξέρεις, ίσως τα νέα ομόλογα μας βοηθήσουν να κάνουμε την εκκαθάριση.
Η Ελλάδα είναι η δεύτερη γνωστή περίπτωση χρήσης των CDS που θα μπορούσε να πάει πολύ άσχημα για όσους επενδυτές θεώρησαν ότι αγοράζοντας ασφαλιστικά συμβόλαια θα έχουν και εξασφάλιση. Η πρώτη ήταν της αμερικανικής ασφαλιστικής AIG, που κατέληξε να πληρώσει όλες τις υποχρεώσεις των CDS στα 100 σεντ το δολάριο, αν και η σχετική απόφαση ήταν άκρως διαμφισβητούμενη. Ο Τζο Κασάνο της AIG υπολόγισε ότι η AIG δεν έπρεπε να πληρώσει απολύτως τίποτα, καθώς δεν υπήρξε τότε χρεοστάσιο στις ασφαλισμένες υποχρεώσεις. Το πρόβλημα ήταν πως η ίδια η AIG είχε υποβαθμιστεί και δεν διέθετε τα απαιτούμενα περιθώρια, κατά συνέπεια έπρεπε να ενεργοποιήσει τα CDS που είχε πουλήσει σε τιμές κοντά στον πυθμένα της αγοράς με τεράστιο δικό της κόστος. Και βέβαια οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους υπολόγιζαν ότι επειδή η AIG ήταν αφερέγγυα, οι πιστωτές και οι αντισυμβαλλόμενοί της δεν θα είχαν τη δυνατότητα να πάρουν ό,τι τους όφειλε και έτσι θα έπρεπε να αποδεχτούν κάποιο ‘κούρεμα’.
Και τώρα έρχεται η περίπτωση της Ελλάδας, στην οποία φαίνεται πλέον πολύ πιθανό να γίνει η εκκαθάριση και να πληρωθούν εν τέλει τα σωστά λεφτά, αλλά αυτό μόνο και μόνο επειδή τα έγγραφα της επιτροπής της ISDA περιλαμβάνουν μια ρήτρα αναδιάρθρωσης και κυρίως επειδή θα απομείνουν κάποια ελληνικά ομόλογα σε ξένο δίκαιο που ενδέχεται να επιλεγούν αυτά ως ομόλογα αναφοράς στη δημοπρασία εκκαθάρισης.
Αν κάπου καταλήγουν όλα αυτά είναι στο ότι οι επενδυτές δεν θα έχουν στο εξής και καμιά σοβαρή εμπιστοσύνη στο ότι τα CDS επιτελούν πράγματι τη λειτουργία αντιστάθμισης για την οποία σχεδιάστηκαν. Η αίσθηση είναι πως τα σημερινά νούμερα των συνολικών ασφαλιστικών συμβολαίων θα τα δούμε στο μέλλον να μειώνονται. Γιατί στην πραγματικότητα δεν μπορείς να τα εμπιστευτείς εκεί όπου πραγματικά τα χρειάζεσαι.
banksnews.g